शाळेंत वचपाच्या पिरायेचो दरेक भुरगो सर्वसादारणपणान रातीचीं आठ वरां न्हिदता. रातीच्या जेवणा उपरांत सकाळीं तो उठ्ठा मेरेन ताच्या पोटांत नवीन कांयच वचना. सकाळीं तो उठ्ठा तेन्ना साहजिकच ताका बरीच भूक लागिल्ली आसप ताच्या वाडट्या पिरायेच्या शारिरीक गरजांक धरून सभावीक आसता. अश्या वेळार सकाळचे सैमीक विधी जाले उपरांत नितळसाणीचे सगले सोपस्कार पुराय करतगीच भुरग्याक गरजेचो नाश्तो दिवप हें दरेका पालकाचें दिसभरांतलें पयलें आनी भोव म्हत्वाचें कर्तव्य आसता. नाश्त्याक इंग्लीश भाशेंत ‘ब्रेकफास्ट’ हें भोव समर्पक उतर आसा. रातभराचो फास्ट म्हणल्यार उपास आनी तो सोडप म्हणल्यार ब्रेक करप अश्या क्रियेंतल्यान ह्या उतराची निश्पत्ती जाल्या. हो ब्रेकफास्ट पुश्टीक आनी पोटभर आसत जाल्यार दिसाचो आरंभ बरो जाता आनी ताचो परिणाम दिसभर उरता.
भुरग्याच्या नाश्त्याकडेन पालकांनी भोव गंभिरतायेन लक्ष दिवंक जाय. भुरगी पिराय म्हणल्यार शरिरान घडपाची बुनयाद. इमारत बांदतलो जाल्यार बुनयादीक शिमीट- रेंव आनी खडी जाय त्या प्रमाणांत पडली जाल्यार ती घटमूट जाता. भुरगेपणांत बरो पुश्टीक नाश्तो मेळत जाल्यार भुरगो तना- मनान आपल्या शरिराची बुनयाद रचूंक शकता हाचें पालकांनी भान दवरूंक जाय. भुरग्याचो नाश्तो ही आवय आनी बापूय ह्या दोनय घटकांची जोड- जापसालदारकी आसता.
भोवतेक भुरगीं सकाळचीं एक तर उपाशीं वा अर्दकुटो वा भलायकेक अपायकारक असो नाश्तो करून शाळेंत येतात. अशीं भुरगीं शाळेंत येतगीच प्रार्थनेच्या वेळारच झेमेवंक लागतात. नाश्तो करूंक नाशिल्ल्यान प्रार्थनेच्या वेळार घुंवळ येवन पडपी भुरगीं व्हडा संख्येन मेळटलीं. फावो तितलो नाश्तो करूंक नाशिल्ल्यान भुरग्यांच्या आकलन शक्तीचेर ताचो व्हड परिणाम जाता. प्रभावी अध्ययना खातीर गरजेचें लक्ष केंद्रीत करपाक ताका आडखळी येतात. मदले सुटये मेरेन ताची एकाग्रताय पुरायपणान काबार जाल्ली आसता.
बरेच पालक आपल्या भुरग्यांक टिफिनांत बाजारांत मेळपी हलक्या दर्जाचे चिप्स वा चार- पांच बिस्किटी घालून धाडटात. मधल्या सुटयेंत खाल्ल्या तितल्या खाणान भुरगीं शाळा सुट मेरेन तग धरपाक शकनात हें पालकांनी मतींत धरूंक जाय. भुरगेपणांतच तांच्या भूकेच्या वेळार जर तांकां गरजेचें खाण मेळ्ळें ना जाल्यार फुडारांत तीं अशक्त जावन जगतलीं. पन्नास- पंच्चावन्न वर्सांच्या पिरायेचेरच तांकां शारिरीक क्षमतायेचो वावर करतना पुरो जातलें.
भुरग्यांक खाण- जेवण योग्य वेळार दिवपाक जाय. ‘सर, सकाळीं म्हजें भुरगें कांयच खायना. कशेंच आयकना. देखून मागीर ताका तशेंच शाळेंत धाडचें पडटा’ अशें सांगपी भुरग्यांच्या हट्टा सामकार शरण गेल्ले साबार पालक म्हाका मेळटात. भुरग्यांक तांच्या आवडीचे पौश्टीक पदार्थ खावोवपाची कळाशी पालकांकडेन आसपाकच जाय. म्हजो पूत सकाळीं शाळेंत वचचे आदीं तीन चपात्यो खावपाक तयार नासतालो. हाचेर म्हज्या घरकान्नीन एक प्रभावी उपाय काडलो. तिणे तीन चपात्यांच्या सुवातेर तितल्याच पिठाच्यो दोन चपात्यो करपाक आरंभ केलो. पुतान चपात्यांची संख्या लक्षांत दवरली आनी आकारा कडेन दुर्लक्ष केलें. म्हज्या घरकान्नीचो उद्देश सफळ जालो.
एक दीस एक विद्यार्थी शाळेंत आयलो ना म्हूण हांव ताच्या घरा गेलों. सकाळचीं आठ वरां जाल्लीं तरी तो भुरगो हातरुणा वेल्यान उठूंक नाशिल्लो. भुरग्याची भलायकी इबाडिल्ली आसतली अशें म्हाका दिसलें. हांवें ताच्या आवय- बापायकडेन ताची खबर घेतली. ताणी म्हाका जी खबर सांगली ती आमी भुरग्यांच्या खाणा- जेवणा कडेन कितलीं गंभीर आसात म्हणपाची गवाय दिवपी आशिल्ली. तो दीस मंगळाराचो आशिल्लो. म्हणल्यारच आदलो दीस सोमार. सोमाराक घरांत सगलीं शिवराक जेवपी. भुरगो शिवराक जेवपाक कसोच तयार नाशिल्लो. आवय आनी बापायक हाचेर एक युक्त सुचली. ताणी चिकन फ्रायड रायस हाडून घरांत दवरलो आनी रातचीं बारा वरां जाले उपरांत ताका तो खावपाक दिलो. जागरणाक लागून आनी वेळार जेवण जावंक नाशिल्ल्यान भुरगो सकाळ जाली तरी न्हिदून आशिल्लो. भुरग्याक चिकन खावोवपाचेंच आशिल्लें जाल्यार ते खातीर बारा मेरेन रावपाची गरज नाशिल्ली. भावार्थाचोच विचार केल्यार हिन्दू धर्मांत रातच्या बारांक दीस सोपना हें पालकांनी भुरग्याच्या हट्टामुखार लक्षांत घेतलें ना. इतली भोगावळ करचे परस ताका सदच्या जेवणा वेळार चिकन फ्रायड रायस दिवं येतालो.
एक दीस सकळीं प्रार्थनेच्या उपरांत कांय खिणांतच एक भुरगें पोटांत दुखता म्हूण म्हजे कडेन कागाळ घेवन आयलें. घरच्यां वांगडा गोंयाभायर भोंवपाक गेल्लें हें भुरगें राती धा वरांचेर वाटेर खंय तरी थोडेशेंच जेविल्लें. रातीन एकाक तीं घरा पाविल्लीं. सकाळीं आवयक जागरणान उठपाक बेजार आयलो म्हूण बापायन कांयच खावय नासतना भुरग्याक शाळेंत पावयिल्लें. आपलें भुरगें भुके पोटार मदले सुटये मेरेन कशें रावतलें आनी कशें शिकतलें हाचो सादो विचार ताच्या आवय- बापायन केलो ना. ह्यो फकत देखी. अशे पालक आनी अशीं भुरगीं भोवतेक शाळांनी व्हडा संख्येन पळोवपाक मेळटलीं.
भुरग्यांच्या आंगात आयन, कॅलशीयम सारखे घटक आसचे पडटात. भुरग्याक ते शारिरीक, मानसीक नदरेन घटमूट आनी निरोगी दवरतात. भोवतेक भुरग्यां मदीं योग्य आहाराच्या उणावाक लागून ह्या घटकांचो उणाव जाणवता. देखून सरकाराक शाळांतल्यान आयन गुळयो भुरग्यांक दिवपाची येवजण सुरू करची पडटा.
शाळांनी मद्यान्ह आहार दिवपाची एक भोव बरी येवजण आमच्या देशांत चालू आसा. तामीलनाडू राज्यांत ही येवजण पयले खेपे चालीक लायली आनी उपरांत सर्वोच्च न्यायालयाच्या आदेशान सगल्या राज्यांनी ती विस्तारली. भुरग्यांक पोश्टीक खाण दिवप हो ह्या येवजणेचो मुखेल उद्देश. गोंयांत ह्या येवजणेक भुरग्यांनी बरो प्रतिसाद दिल्लो आसा. भोवतेक शाळांनी एक तर पालक शिक्षक संघावरवीं वा गांवांतल्या आप मजत गटां वरवीं हो मद्यान्ह आहार दिवपाची कबलात सरकारान केल्या. शाळांत पालक शिक्षक संघांनी आनी शिक्षकांनी मद्यान्ह आहाराचो दर्जो उंचेलो आसतलो हाचेर लक्ष दवरपाक जाय. तेच प्रमाणे शाळेंतलीं सगलीं भुरगीं मदले सुटयेंतलें हें खाण खातलीं हाचीय खात्री करपाक जाय. भुरग्यांनी वांगडा बसून हें खाण खाल्ल्यान तांचे मदीं समतायेची भावना तयार जाता.
आदल्या काळार घरांत केल्ले जिनस भुरगीं रुचीन खातालीं आनी घटमूट जातालीं. आयज भोवतेक भुरग्यांक जंक फूड आवडटा. जंक फुडान भुरग्यांची शरिरीक वाड खंगता. पुश्टीक खाणान ती घडटा. भुरग्यांक योग्य वेळार योग्य तरेचो नाश्तो मेळटलो हाची जतनाय पालक म्हूण आमी सगलींच घेवया आनी आमच्या भुरग्यांच्या शरिरीक भलायकेची घटमूट बुनयाद घालया.